Ból gardła nigdy nie należy do przyjemnych. Gdy do tego jest bardzo silny i towarzyszy mu wysoka gorączka, może być objawem anginy ropnej (bakteryjnej). Szybkie rozpoznanie jej oznak pomaga w dobraniu odpowiedniego leczenia. Sprawdź, czym charakteryzuje się ta choroba, ile trwa i jak się ją leczy.
Spis treści:
- Angina ropna – co ją wywołuje?
- Angina ropna – objawy choroby
- Ile trwa angina bakteryjna?
- Angina ropna – rozpoznanie
- Leczenie anginy bakteryjnej (ropnej)
- Jak złagodzić dolegliwości przy anginie ropnej?
- Czy angina paciorkowa jest zaraźliwa?
- Możliwe powikłania po anginie
Angina ropna – co ją wywołuje?
Angina to ostre zapalenie gardła i migdałków (zazwyczaj podniebiennych, ale może dotyczyć pozostałych części pierścienia Waldeyera)[1]. Blisko 85% jej przypadków ma podłoże wirusowe. Szacuje się, że bakteryjne zakażenie gardła występuje u 15% dzieci w wieku szkolnym i 4-10% dorosłych pacjentów[2].
Angina ropna to potoczna nazwa infekcji bakteryjnej, którą wywołują w większości przypadków bakterie paciorkowca ropotwórczego, czyli Streptococcus pyogenes (paciorkowiec β-hemolizujący grupy A – PBHA). Rzadziej, bo tylko u 1% przypadków, są to inne bakterie, takie jak Mycoplasma pneumoniae, Chlamydia pneumoniae, Neisseria gonorrhoeae lub bakterie beztlenowe[1,3].
Angina ropna – objawy choroby
W przypadku anginy wywołanej przez paciorkowce początek choroby jest nagły z towarzyszącym mu bardzo silnym bólem gardła oraz wysoką gorączką, zwykle powyżej 38 stopni Celsjusza. Nie ma kaszlu lub kataru[4].
Czym jeszcze objawia się angina bakteryjna? Oto najczęstsze dolegliwości[4]:
- silny ból gardła również podczas połykania,
- ból głowy,
- gorączka (>38°C),
- mocno zaczerwieniona i czasami obrzęknięta błona śluzowa gardła i migdałków,
- krwistoczerwony języczek podniebienny z widocznym obrzękiem,
- język początkowo obłożony, później malinowy,
- czerwone plamki na błonie śluzowej podniebienia,
- powiększone i bolesne pod dotykiem węzły chłonne szyjne przednie.
Niekiedy może wystąpić też ból brzucha oraz nudności i wymioty, chociaż częściej są obserwowane u dzieci niż u dorosłych[4].
Ile trwa angina bakteryjna?
Angina paciorkowcowa zwykle ustępuje samoistnie po 3-4 dniach, nawet bez przyjmowania lekarstw na receptę. Jednak warto zaznaczyć, że czasami bez antybiotyku może dojść do powikłań ropnych lub do gorączki reumatycznej u dorosłych. Ogólnie komplikacje zdrowotne występują u osób pełnoletnich niezwykle rzadko, ale już nieleczona angina u dziecka daje większe ryzyko pojawienia się dodatkowych problemów[4].
Angina ropna – rozpoznanie
W przypadku diagnostyki lekarskiej anginy ropnej brane są pod uwagę objawy, jakie zgłasza pacjent. Przede wszystkim są to pojawiający się nagle, silny ból gardła, gorączka >38°C oraz brak obecności kataru i kaszlu. Lekarz może zaobserwować także inne, charakterystyczne dla anginy bakteryjnej symptomy, czyli powiększone węzły chłonne przednie oraz nalot włóknikowy i obrzęk migdałków[3].
Warto jednak podkreślić, że żaden objawy czy grupa objawów nie dają jednoznacznych podstaw do stwierdzenia, że jest to angina bakteryjna i należy włączyć antybiotykoterapię. Popularną metodą, która daje pewność co do rodzaju zakażenia, jest test na paciorkowca. Wówczas mniej więcej po dobie odczytywany jest wynik pozytywny lub w przypadku ujemnego – po 48 godzinach. Do wykonania testy jest potrzebny wymaz z gardła lub migdałków pacjenta[3].
Leczenie anginy bakteryjnej (ropnej)
Zgodnie z aktualnymi wytycznymi, antybiotykoterapię należy stosować jedynie u pacjentów z potwierdzonym zakażeniem bakteryjnym[2]. Ogółem gorączka przy anginie ropnej ustępuje samoistnie w ciągu 3-5 dni, a ból gardła po tygodniu, nawet jeśli nie będzie przyjmowany lek na receptę. Jednak przy zakażeniach paciorkowcem ropotwórczym Streptococcus pyogenes rekomenduje się wdrożenie antybiotyku, ponieważ skraca on czas trwania głównych objawów. Poza tym zmniejsza ryzyko powikłań, takich jak zapalenie ucha, zatok lub gorączka reumatyczna. Wpływa też na skrócenie okresu zakaźności i redukuje nosicielstwo[3].
Najczęściej stosowane antybiotyki w leczeniu bakteryjnego (paciorkowego) zapalenia gardła i migdałków podniebiennych to[3]:
- fenoksymetylopenicylina,
- cefadroksyl,
- cefaleksyna,
- erytromycyna,
- klarytromycyna,
Najkrótszy czas leczenia, bo trwający od 3 do 5 dni dotyczy azytromycyny. W pozostałych przypadkach podawanie antybiotyku trwa 10 dni[3].
Jak złagodzić dolegliwości przy anginie ropnej?
W przebiegu anginy bakteryjnej (ropnej) stosuje się nie tylko antybiotyk, ale także leczenie objawowe[4]. Są to metody, które pomagają przyspieszyć powrót do zdrowia. Przede wszystkim zalecane jest[4]:
- odpoczywanie,
- picie dużych ilości płynów (zwłaszcza w czasie gorączki),
- przyjmowanie środków przeciwbólowych i przeciwgorączkowych, np. paracetamol lub ibuprofen.
By złagodzić dokuczliwy ból gardła warto sięgnąć po tabletki do ssania dostępne bez recepty. Chlorchinaldin VP jest lekiem o działaniu przeciwbakteryjnym, przeciwgrzybiczym i przeciwpierwotniakowym pomocnym w stanach zapalnych jamy ustnej i gardła[5].
Czy angina paciorkowa jest zaraźliwa?
Angina jest chorobą zakaźną. Można bardzo szybko zarazić się nią drogą kropelkową lub w wyniku bezpośredniego kontaktu z osobą chorą, lub rzadziej od bezobjawowego nosiciela[3]. Zwykle objawy pojawiają się w kilka tygodni po wstępnym kontakcie z chorym, przy czym prawdopodobieństwo zachorowania na anginę ropną w obrębie rodziny wynosi około 10%. Chory powinien pozostawać w izolacji od zdrowych osób w pracy, szkole lub przedszkolu jeszcze przez 24 godziny od rozpoczęcia skutecznej antybiotykoterapii[3].
Możliwe powikłania po anginie
Lepiej nie lekceważyć objawów anginy paciorkowcowej. Nieleczona może doprowadzić do poważnych powikłań u dzieci i dorosłych. Najczęściej jest to m.in.[4]:
- ropień okołogardłowy,
- ropne zapalenie ucha środkowego,
- ropne zapalenie węzłów chłonnych szyjnych,
- ropne zapalenie zatok przynosowych.
Rzadziej u dorosłych występuje gorączka reumatyczna lub ostre kłębuszkowe zapalenie nerek. Niekiedy bagatelizowana infekcja może rozwinąć się w zapalenie płuc lub opon mózgowo-rdzeniowych[4]. Dlatego najlepiej jak najszybciej skontaktować się z lekarzem.
Najczęściej zadawane pytania dotyczące anginy ropnej:
1. Ile dni trwa angina ropna?
Angina ropna może ustąpić samoistnie po 3-4 dniach, ale często utrzymuje się dłużej. Jeśli objawy – takie jak silny ból gardła, wysoka gorączka czy ból podczas połykania – nie mijają, należy skonsultować się z lekarzem rodzinnym.
2. Angina ropna: co ją wywołuje?
Za większość, bo aż 90% przypadków anginy ropnej, odpowiadają bakterie paciorkowca ropotwórczego, czyli Streptococcus pyogenes (paciorkowiec β-hemolizujący grupy A – PBHA). Przeprowadzenie testu na paciorkowca pomaga w ustaleniu, czy choroba ma podłoże bakteryjne.
3. Angina ropna: jakie leki?
W przypadku potwierdzonej anginy ropnej wskazana jest antybiotykoterapia. W trakcie choroby można stosować także Chlorchinaldin tabletki do ssania – lek o działaniu przeciwbakteryjnym, przeciwgrzybiczym i przeciwpierwotniakowym.
Bibliografia:
[1] Zagor M., Czarnecka P., Janoska-Jaździk M., Zapalenie gardła i migdałków. Dostęp (10.05.2023): https://www.mp.pl/pacjent/otolaryngologia/choroby/choroby-jamy-ustnej-i-gardla/show.html?id=106167 [2] Gowin E., Horst-Sikorska W., Leczenie zaplenia gardła bez antybiotyku – czy to możliwe?, Farmacja Współczesna 2012; 5: 83-89. Dostęp: https://www.akademiamedycyny.pl/wp-content/uploads/2016/05/201202_Farmacja_003.pdf [3] Dziekiewicz M., Radzikowski A., Angina paciorkowcowa – zasady diagnostyki i leczenia. Dostęp: http://pimr.pl/index.php/wydawnictwa/2016-vol-12-no-2/angina-paciorkowcowa-zasady-diagnostyki-i-leczenia [4] Skotnicka B., Angina – objawy, przyczyny, leczenie. Dostęp (10.05.2023): https://www.mp.pl/pacjent/pediatria/choroby/laryngologia/78438,angina-objawy-przyczyny-leczenie [5] Chlorchinaldin VP, Ulotka dołączona do opakowania: informacja dla użytkownika. Dostęp (10.05.2023): https://www.chlorchinaldin.pl/wp-content/uploads/2021/04/pl_text-of-PIL_IB_-23.10.2020.pdf
